ਅੱਜ ਵੀ ਕਲਮ ਚੱਲਦੀ ਹੈ 89 ਸਾਲਾ ਨੌਜਵਾਨ ਪੱਤਰਕਾਰ ‘ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ’ ਦੀ

ਕਰੀਬ ਇਕ ਦੀ ਸਦੀ ਦੀ ਉਮਰ ਲੰਘਾ ਚੁੱਕੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਕੋਲ ਬੜਾ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸਿਆਸਤ, ਸਮਾਜਕ, ਆਰਥਿਕ ਤੇ ਹੋਰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦਾ। ਅਜਿਹੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਕੋਲੋਂ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਬੈਠ ਹੀ ਕੁਝ ਸਿੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਲਮਾ ਦੇ ਕਾਫ਼ਲੇ ਬੜੇ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ। ਰਿਆਸਤੀ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਕਰਨਾ ਕੋਈ ਖਾਲਾ ਜੀ ਦਾ ਵਾੜਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਰਿਆਸਤ ਵਿਚ ਪੱਤਰਕਾਰ ਮਹਾਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿਚ ਹੀ ਲਿਖਦੇ ਸਨ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਬਗੈਰਾ ਕੱਢਿਆ ਤਾਂ ਸਮਝੋ ਉਸ ਨੇ ਸਿੱਧਾ ਹੀ ਰਿਆਸਤ ਨਾਲ ਪੰਗਾ ਲੈ ਲਿਆ, ਕੁਝ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਯੋਧੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ ਜੋ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਪੈਂਫ਼ਲਿਟਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈਂਦੇ ਸੀ, ਉਸੇ ਨੂੰ ਸੂਚਨਾ ਦਾ ਸਾਧਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਂਜ ਪਟਿਆਲਾ ਰਿਆਸਤ ਵਿਚ ‘ਗੁਰੂ ਘੰਟਾਲ’ ਵਰਗੇ ਇਕਾ ਦੁੱਕਾ ਅਖ਼ਬਾਰ ਹੀ ਨਿਕਲਦੇ ਸਨ(ਵੇਰਵੇ ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਮਿਲਣਗੇ)। ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਰਦੂ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਬੋਲ ਬਾਲਾ ਸੀ, ਪੰਜਾਬੀ ਬੜੀ ਘੱਟ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਦੇਸ਼ ਭਾਵੇਂ ਅਜ਼ਾਦ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਰਦੂ ਪੜ੍ਹਨ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ‘ਅਜੀਤ’ ਵਰਗਾ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਰਦੂ ਵਿਚ ਹੀ ਛਪਦਾ ਸੀ। 1951 ਪੈਪਸੂ ਵੇਲੇ ਦੇ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਭਾਈ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਅਜ਼ਾਦ (ਸਟੇਟਸਮੈਨ), ਕੰਵਰ ਰਵੇਲ ਸਿੰਘ (ਸੰਗਤ ਦਰਪਣ), ਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਕਾਲੀ (ਜਨਤਾਗੱਗ ਸਰਹਿੰਦ), ਭੂਸ਼ਣ ਸਰਹਿੰਦੀ (ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ), ਹਰੀ ਸਿੰਘ (ਖ਼ਾਲਸਾ ਸੇਵਕ), ਰਿਪੁਦਮਨ ਸਿੰਘ ਰੀਹੇਈ (ਨਵਾਂ ਵਕਤ), ਮੋਹਰ ਸਿੰਘ ਰੰਗ (ਪ੍ਰਭਾਤ), ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗੁਪਤਾ (ਬਠਿੰਡਾ), ਰਾਮ ਮੂਰਤੀ ਸ਼ਰਮਾ (ਨਯਾ ਸੰਸਾਰ), ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ (ਪਰਕਾਸ਼), ਕੁਲਵੰਤ ਰਾਏ ਭਾਰਤੀ (ਬਠਿੰਡਾ), ਜਗਜੀਤ ਸਿੰਘ (ਖ਼ਾਲਸਾ ਸੇਵਕ), ਗਿ‌ਆਨੀ ਗੁਰਦਿੱਤ ਸਿੰਘ (ਪ੍ਰਕਾਸ਼), ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਅਰਸ਼ੀ, ਵਿੱਦਿਆ ਸਾਗਰ (ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ), ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ (ਪ੍ਰਕਾਸ਼), ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ (ਪੀਟੀਆਈ), ਸੁਦਰਸ਼ਨ ਭਾਟੀਆ (ਜੁਆਇੰਟ ਐਡੀਟਰ ਮਿਲਾਪ), ਬਜਰੰਗ ਬਾਲੀ ਦੁੱਗਲ (ਟ੍ਰਿ‌ਬਿਊਨ), ਜੀਐਸ ਸੇਡਾ (ਬਾਲ ਸੰਸਾਰ) ਆਦਿ ਸਨ। (ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਫ਼ੋਟੋ ਨਾਲ ਹੈ)

ਮੈਂ ਅੱਜ 89 ਸਾਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਮਹਿਜ਼ ਬਨੈਣ ਤੇ ਪਜਾਮੇ ਵਿਚ ਹੀ ਸਨ ਤੇ ਮੇਰੀ ਹਰ ਪੱਖੋਂ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਆਪਣੀਆਂ ਫਾਈਲਾਂ ਫਰੋਲ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਤੰਦਰੁਸਤ ਨਜ਼ਰ ਆਏ।

26 ਅਕਤੂਬਰ 1933 ਨੂੰ ਜਨਮੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ‘ਗ਼ੈਰਤ’ ਵੀ ਉਰਦੂ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਹੀ ਗਿਆਤਾ ਸਨ। ਪੜ੍ਹਨ ਲਿਖਣ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਸੀ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਅਜੀਤ’ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੰਪਾਦਕ (ਮਾਲਕ) ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਹਮਦਰਦ ਨੇ ਅਜੀਤ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਜਨਵਰੀ 1952 ਤੋਂ 2 ਫਰਵਰੀ 1953 ਤੱਕ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਨੇ ਅਜੀਤ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਅਜੀਤ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਗ਼ੈਰਤ ਹੋਰਾਂ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੇ ਗੁਰ ਸਿੱਖੇ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਸ. ਗ਼ੈਰਤ ਦੇ ਚਾਚਾ ਸ. ਮੇਹਰ ਸਿੰਘ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਚ ਉਰਦੂ ਦਾ ਇਕ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ‘ਰਣਜੀਤ’ ਪ੍ਰਕਾ‌ਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪੜ੍ਹਨੀ ਕਾਫ਼ੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਭਾਵ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਬੋਲ ਬਾਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ. ਮੇਹਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪਟਿਆਲਾ ਤੋਂ ਨਿਕਲ ਰਹੇ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਅਖ਼ਬਾਰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਆਏ ਲੋਕ ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜੱਦੋ ਜਹਿਦ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਉਰਦੂ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਪੜਾਈ ਦਾ ਮਾਧਿਅਮ ਉਰਦੂ ਦੀ ਥਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਨੂੰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਪੜਾਈ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗਿਆਨੀ ਕਾਲਜ ਵਜੂਦ ਵਿਚ ਆਏ। ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਾਚਾ ਮੇਹਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਚ ਆਕੇ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਪਰ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਸੀ। ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਬੁੱਧੀਮਾਨੀ’ ਦੀ ਪੜਾਈ ਕੀਤੀ ਫੇਰ ‘ਵਿਦਵਾਨੀ’ ਦੀ ਪੜਾਈ ਕੀਤੀ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ‘ਗਿਆਨੀ’ ਦੀ ਪੜਾਈ ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕਰ ਲਈ, ਹੁਣ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਪੁੰਨ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਰਣਜੀਤ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨੂੰ ਉਰਦੂ ਦੀ ਥਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦਾ ਰੂਪ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਨੂੰ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖਣ ਦਾ ਮਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਰਣਜੀਤ ਦੇ ‘ਸੀਨੀਅਰ ਅਸਿਸਟੈਂਟ ਐਡੀਟਰ’ ਬਣ ਗਏ। 1964 ਤੱਕ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਨੇ ਰਣਜੀਤ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਰਣਜੀਤ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਅਖ਼ਬਾਰ ਸੀ ਜੋ ਬਠਿੰਡਾ ਤੋਂ ਵੀ ਛਪਦਾ ਸੀ। ਰਣਜੀਤ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਬੱਲੇ ਬੱਲੇ ਸੀ, ਲੋਕ ਰਣਜੀਤ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨੂੰ ਉਡੀਕਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਾਮਵਰ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ ਹਮਦਰਦ, ਮਹਾਸ਼ਾ ਕਰਿਸ਼ਨ, ਮਹਾਸ਼ਾ ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲ ਚੰਦ, ਨਾਨਕ ਚੰਦ ਨਾਜ਼, ਲਾਲਾ ਜਗਤ ਨਰਾਇਣ, ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਦੁਸਾਂਝ, ਗਿਆਨੀ ਸ਼ਾਦੀ ਸਿੰਘ, ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਜ਼ਖ਼ਮੀ, ਸੂਬਾ ਸਿੰਘ, ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਦਿੱਤ ਸਿੰਘ ਆਦਿ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਕੂਨ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਸਨ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ‌ਸਿੱਖਿਆ। ਉਹ ਥੋੜ੍ਹਾ ਅਫ਼ਸੋਸ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਸਾਡੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। 1965 ਵਿਚ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਨੇ ਰਣਜੀਤ ਅਖ਼ਬਾਰ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਕੇ ਆਪਣਾ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ‘ਗ਼ੈਰਤ’ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਹ ਅਖ਼ਬਾਰ ਅੱਜ ਵੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਬੇਸ਼ੱਕ ਅੱਜ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰੀ ਜਾਂ ਮਹੀਨਾਵਾਰੀ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦਾ ਕੋਈ ਭਵਿੱਖ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ। ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਏ ਹੋਏ ਹਨ। 1976 ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੱਤਰਕਾਰਤਾ ਵਿਚ ਕਾਬਲੀਅਤ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਬਿਜਲੀ ਬੋਰਡ ਨੇ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲੋਕ ਸੰਪਰਕ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਸੂਚਨਾ ਅਫ਼ਸਰ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ‘ਗ਼ੈਰਤ’ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨੂੰ ਗ਼ੈਰਤ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸਟਾਫ਼ ਹੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਬਿਜਲੀ ਬੋਰਡ ਦੇ ਆਪਣੇ ਛੱਪਦੇ ਪਰਚੇ ‘ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਸਿਟੀ’ ਦਾ ਵੀ ਸ. ਗ਼ੈਰਤ ਨੇ ਸੰਪਾਦਨ ਕੀਤਾ। ਜੋ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਤਿਮਾਹੀ ਤੌਰ ਤੇ ਛਪਦਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਨਿਊਜ਼ ਲੈਟਰ ‘ਪੀਐਸਈਬੀ ਨਿਊਜ਼’ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। 31 ਅਕਤੂਬਰ 1991 ਨੂੰ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਬਿਜਲੀ ਬੋਰਡ ਤੋਂ ਬਤੌਰ ਡਿਪਟੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਲੋਕ ਸੰਪਰਕ (ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ) ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋ ਗਏ। ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਸ. ਗ਼ੈਰਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਗ਼ੈਰਤ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦਾ ਸੰਪਾਦਕ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿਚ ਕਾਲਮ ‘ਮੈਂ ਦੇਖਦਾ ਚਲਾ ਗਿਆ’ ਕਾਫ਼ੀ ਚਰਚਿਤ ਹੋਇਆ। ਜੋ ਕਿ ਚਲੰਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਤੇ ਹੀ ਅਧਾਰਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਨਾਮ ਸਨਮਾਨ ਕਾਫ਼ੀ ਮਿਲੇ ਹਨ, ਪ‌ਟਿਆਲਾ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਕਾਫ਼ੀ ਨੇੜਤਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਘਰੇਲੂ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਪਰਿਵਾਰ ਬੁਲਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਸਿਰਜਣਾ ਵਿਚ ਵੀ ਹੱਥ ਅਜ਼ਮਾਇਆ ਹੈ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਨੇ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਨੇ ਦੋ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ‘ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਮਹਾਨ ਔਰਤਾਂ’ ਅਤੇ ਹਾਲ ਹੀ (2021) ਵਿਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ‘ਪਟਿਆਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਤੇ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਵਸਨੀਕ’ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਹਨ। ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਚਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵੀ ਲਗਾਤਾਰ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ ਉਹ ਲਿਖਣਾ ਤੇ ਪੜ੍ਹਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਬੇਟੀਆਂ ਤੇ ਦੋ ਬੇਟੇ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿਚ ਮਸਰੂਫ਼ ਹਨ। ਕੇਸ, ਧਮਕੀਆਂ ਆਦਿ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਖਾੜਕੂਵਾਦ ਵੇਲੇ ਮੈਂ ਅਤੇ ‘ਇੰਤਕਾਮ’ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਸਾਹਨੀ ਨੇ ਇਕ ਸੰਪਾਦਕੀ ਲਿਖੀ ਸੀ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਮੇਰੇ ਅਤੇ ਸ. ਸਾਹਨੀ ਦੇ ਵਰੰਟ ਈਸ਼ੂ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਵਰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਰਾਬਤਾ ਕਾਇਮ ਕਰਕੇ ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਸਮਝਾਈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਹ ਵਰੰਟ ਰੱਦ ਕਰਵਾਏ ਸਨ। ਕਾਫ਼ੀ ਯਾਦਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਯਾਦ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਕ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ‌ ਵਿਚ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਪੀਐਮ ਖੁਸ਼ਤੋਵ ਤੇ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਬਲਗਾਰਡ ਪੰਜਾਬ ਆਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨੰਗਲ ਵਿਚ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਕਰਨੀ ਸੀ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਿਣਵੇਂ ਪੱਤਰਕਾਰ ਹੀ ਬੁਲਾਏ ਗਏ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਮੈਂ ਵੀ ਸੀ। ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਵਿਸਕੀ ਸਰਵ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ ਵੋਡਕਾ ਵੀ ਸਰਵ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ, ਅਸੀਂ ਵੋਡਕਾ ਹੀ ਪੀਤੀ ਤਾਂ ਵੋਡਕਾ ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸੁਆਦ ਲੱਗੇ ਅਸੀਂ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਵੋਡਕਾ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਵੀ ਆਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਵੇਲੇ ਵੋਡਕਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੋਡਕਾ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਮਿਲਣ ਲੱਗ ਪਈ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਗ਼ੈਰਤ ਹੋਰ ਸਾਂਝਾ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕ ਹੋਰ ਸਾਂਝ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਵੇਲੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਨਿਕਲਦੇ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ ਸੀ ਤਾਂ ਫਿਰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਵੇਚੇ ਜਾਣ ਜਾਂ ਫਿਰ ਕਿਤੋਂ ਰੁਪਿਆਂ ਦਾ ਜੁਗਾੜ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਫੇਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਕਈ ਵਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਖ਼ਬਰਾਂ ਲਗਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਮਦਦ ਲੈ ਲੈਂਦੇ ਸਨ। ਵੱਡੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਬਹੁਤ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ। ਕੋਈ ਭੇਦ ਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਡੀ ਸੀ ਤੇ ਐਸਪੀ (ਉਸ ਵੇਲੇ ਐਸਐਸਪੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ) ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਏਕਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਲੋਕ ਸੰਪਰਕ ਵਿਭਾਗ ਸਿਰਫ਼ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਸਗੋਂ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਚਰਚਿਤ ਪੱਤਰਕਾਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਭੂਸ਼ਣ ਸਰਹਿੰਦੀ, ਸ਼ੇਰ ਗੁਪਤਾ, ਤਾਰਾ ਚੰਦ ਗੁਪਤਾ ਆਦਿ ਸਨ। ਫੇਰ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਗਈ ਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰਤਾ ਆਦਰਸ਼ਹੀਣ ਹੁੰਦੀ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਕਾਫ਼ੀ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਪਰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਹਨ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਅੱਗੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਤੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿਣ। ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਅਕੀਦਾ 8146001100